Trybunał Sprawiedliwości UE ogłosił we wtorek wyrok, potwierdzający ważność niektórych zakazów podróżowania oraz narzucania obowiązków związanych z testami diagnostycznymi i kwarantanną w okresie kryzysu zdrowotnego jakim jest pandemia. Niemniej jednak Trybunał zastrzegł, że takie środki muszą być uzasadnione, klarowne, precyzyjne, pozbawione elementu dyskryminacyjnego i proporcjonalne. Dodatkowo podkreślił, że powinny też podlegać zaskarżeniu.
Jak przypomniał TSUE, w marcu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła pandemię COVID-19. Belgia zakazała w związku z tym podróży innych niż niezbędne do lub z państw sklasyfikowanych jako "obszary czerwone" ze względu na panującą tam sytuację zdrowotną. Ponadto wszyscy podróżni z takich państw musieli w Belgii poddać się testom diagnostycznym i odbyć kwarantannę. W lipcu 2020 r. władze belgijskie zaklasyfikowały w sposób ogólny Szwecję jako "obszar czerwony".
W następstwie tej klasyfikacji NORDIC INFO, będące biurem podróży specjalizującym się w podróżach do Skandynawii, anulowało wszystkie planowane podróże między Belgią a Szwecją. Następnie zażądało naprawienia wyrządzonej w ten sposób szkody. Sąd belgijski zwrócił się do TSUE z pytaniem, czy prawo Unii sprzeciwia się przepisom belgijskim.
Trybunał wyjaśnił, że w celu zwalczania pandemii takiej jak COVID-19 państwo członkowskie może zakazać innych niż niezbędne podróży do lub z innych państw członkowskich sklasyfikowanych jako "obszary czerwone". Państwo to może również nałożyć na osoby, które wjeżdżają na jego terytorium, obowiązek poddania się testom diagnostycznym i odbycia kwarantanny.
TSUE: Ograniczenia podróżowania w pandemii muszą być uzasadnione i precyzyjne
"Środki, które ograniczają swobodę przemieszczania się w Unii Europejskiej, mogą zostać ustanowione w drodze przepisów o charakterze ogólnym. Takie przepisy muszą być jednak uzasadnione oraz zawierać jasne i precyzyjne zasady, których stosowanie powinno być przewidywalne dla obywateli. Środki te muszą być również niedyskryminacyjne i podlegać zaskarżeniu na drodze sądowej lub administracyjnej" - orzekł Trybunał.
"Ponadto takie ograniczenia swobodnego przepływu powinny być zgodne z zasadą proporcjonalności. Powinny zatem być odpowiednie do realizacji zamierzonego celu w zakresie zdrowia publicznego, być ograniczone do tego, co bezwzględnie konieczne, i nie być nieproporcjonalne w stosunku do tego celu, co oznacza m.in. wyważenie celu i wagi ingerencji w prawa i wolności zainteresowanych osób" - podkreślił TSUE.